Architekci polscy w Luksemburgu – wystawa w ZODIAKU

Mazowiecka Okręgowa Izba Architektów RP zaprasza na wystawę dorobku polskich architektów Bohdana Paczowskiego, Jacka Michalskiego i Stanisława Berbecia, których działalność zaznaczyła się szczególnie w Luksemburgu. Prezentacja wpisuje się w obchody stulecia nawiązania relacji dyplomatycznych między Polską a Luksemburgiem.
Stulecie relacji dyplomatycznych obu krajów świętowaliśmy w 2021 roku. Jubileusz ten stał się pretekstem do zorganizowania przez Mazowiecką Okręgową Izbę Architektów RP wystawy, która ukazywałaby dorobek polskich projektantów działających w Luksemburgu. Ekspozycję będzie można oglądać do 6 marca w ZODIAKU – Warszawskim Pawilonie Architektury. Później prezentowana będzie też m.in. w Krakowie i Luksemburgu.
Na wystawie zobaczymy prace architektów reprezentujących trzy fale polskiej emigracji na Zachód: Bogdana Paczowskiego, który wyjechał w roku 1968, Jacka Michalskiego, który wyemigrował w roku 1970 i Stanisława Berbecia, który opuścił Polskę w roku 1981. Obok oryginalnych makiet, szkiców i rysunków, będzie można obejrzeć także filmy, przedstawiające ich twórczość architektoniczną w szerszym kontekście. O znaczeniu dorobku prezentowanych w ramach wystawy autorów niech świadczą słowa Paula Schmita, Ambasadora Wielkiego Księstwa Luksemburga w Warszawie:
“Oba kraje – Luksemburg, tak jak i Polska – przeszły w historii przez kilka trudnych okresów i doznały kilku fal emigracji. Po II wojnie światowej w Luksemburgu rozpoczął się bezprecedensowy rozwój ekonomiczny. Kraj przyjął wielką liczbę emigrantów, którzy zdecydowali się tutaj żyć i pracować. Między innymi pojawiła się polska emigracja, licząca obecnie około 5000 osób. Projekty i realizacje architektów pochodzących z Polski na stałe wpisały się już w obraz miast i wsi Luksemburga. Do najbardziej znanych należą: lotnisko Findel (Atelier d’Architecture Paczowski–Fritsch), Sądy Europejskie (Dominique Perrault / Atelier d’Architecture Paczowski–Fritsch), Muzeum Sztuki Współczesnej MUDAM (I.M. Pei / Georges Reuter Architectes / Jacek Michalski), Liceum Nic. Biever w Dudelange (Agence d’Architecture Stanisław Berbeć / Schmitz / Hoffmann) i Administracja Gminna w Tuntange (Agence d’Architecture Stanisław Berbeć). Drogi i doświadczenia projektantów były różne, ale język architektoniczny zawsze miał charakter ponadnarodowy,
pozwalający łatwo porozumieć się nawet w krajach o innej kulturze.”

Bohdan Paczowski urodził się 5 czerwca 1930 roku w Warszawie, zmarł 26 stycznia 2017 roku w Luksemburgu, był architektem, eseistą i fotografem. Ukończył studia architektoniczne w Krakowie i Mediolanie. Był związany ze środowiskiem paryskiej „Kultury”. Jest
autorem licznych zdjęć postaci z kręgu „Kultury”, w tym Witolda Gombrowicza, z którym się przyjaźnił. Zrealizował m. in. siedzibę Komisji Europejskiej „Jean Monnet” w Luksemburgu (1975). Z luksemburską pracownią „Paczowski et Fritsch” zrealizował m.in. pierwszą rozbudowę Trybunału Europejskiego (1994), pawilon
Luksemburga na Expo’92 w Sewilli, laboratoria IFREMER w Lorient (Francja, 2002), terminal pasażerski portu lotniczego w Luksemburgu (2008). Zdobywał nagrody w licznych konkursach międzynarodowych, a w grudniu 2009 roku wygrał konkurs na projekt Muzeum Historii Polski w Warszawie. Przewodniczył bądź uczestniczył w wielu sądach konkursów międzynarodowych. Był m.in. przewodniczącym sądu konkursowego na budynek Muzeum Historii Żydów Polskich. Był członkiem IARP, Ordre des Architectes et des Ingénieurs w Luksemburgu i mediolańskiego Ordine degli Architetti della Provincia di Milano oraz współzałożycielem luksemburskiej Fundacji Architektury i Inżynierii. Publikował teksty m.in. w „Res Publice Nowej”, „Tygodniku Powszechnym”, „Zeszytach Literackich”, „L’Architecture d’Aujourd’hui”, „Architectural Review”, „Architekturze-murator”.
Jacek Michalski urodził się 13 czerwca 1947 roku w Wągrowcu, zmarł 28 grudnia 2016 roku. Był urbanistą i architektem, absolwentem Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej.
W latach 1971–1974 projektant w GP Instytutu Planowania Przestrzennego Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. W latach 1974–1978 architekt w Biurze Centralnym Lotnictwa Cywilnego. Współpracował m. in. z Jerzym Hryniewieckim, Zdzisławem Hryniakiem, Wojciechem Kubikiem, Heleną Syrkus,
Andrzejem Pazdejem, Maciejem i Ewą Krasińskimi, Olgierdem Jagiełłą oraz Jerzym Szczepanikiem-Dzikowskim. W latach 1982–1988 mieszkał i pracował jako architekt oraz konsultant w Algierii w biurach projektowych BEAO i BEWO w Oranie. Od 1989 do 2016 roku jako architekt niezależny współpracował z biurami Georges Reuter Architectes oraz Perry Weber et Associés w Luksemburgu.

Stanisław Berbeć urodził się 15 marca 1954 roku w Gorzkowie. Jest architektem i urbanistą. Rozpoczął studia na inżynierii lądowej w Lublinie, a następnie podjął studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. Wyjechał do Luksemburga tuż przez stanem wojennym w Polsce. Dyplom architekta uzyskał w Saint–Luc w Liege w Belgii w 1984 roku. Do dzisiaj mieszka i pracuje w Luksemburgu. Wyniki jego badań nad architekturą wiejską Luksemburga „Approche typologique de l’architecture rurale au Grand–Duché de Luxembourg” zostały wydane w 1992 roku przez tamtejsze Ministerstwo Kultury. W 1995 roku za pracę tę otrzymał nagrodę Luxembourg Architecture Prize. Brał udział w krajowych i międzynarodowych konkursach architektonicznych, m.in. na projekt Akademii Prawa Europejskiego w Trewirze (wyróżnienie), Centrum Kongresowego EUR w Rzymie (wybór na 9. Biennale Młodych Artystów Europejskich w Rzymie) oraz Administracji Miejskiej w Tuntange (zwycięzca konkursu w 2005 roku, wymieniony wśród projektów wyróżnionych w Bauhärepraïs 2012). W Polsce Berbeć współpracuje z magazynem „Architektura-murator”. Jest odpowiedzialny za koncepcję i projekt wystawy w ZODIAKU.

Wystawa „Architekci polscy w Luksemburgu” prezentowana jest od 25 lutego do 6 marca 2022 roku w ZODIAKU  Warszawskim Pawilonie Architektury (wt.-pt. godz.15.00-19.00, sob.-ndz. godz. 12.00-19.00, wstęp wolny).

Organizator: Mazowiecka Okręgowa Izba Architektów RP
Kurator wystawy: Stanisław Berbeć

Patronat honorowy:

Prezydent m.st. Warszawy Rafał Trzaskowski,

Ambasada Wielkiego Księstwa Luksemburga wWarszawie

Wystawa powstała przy zaangażowaniu Ministerstwa Kultury Wielkiego Księstwa Luksemburga i Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Europejskich Wielkiego Księstwa Luksemburga

Patronat medialny: miesięcznik „Architektura-murator”

Materiał filmowy prezentowany na wystawie można obejrzeć na naszym kanale Youtube: https://www.youtube.com/watch?v=0254Gb-3Hf0